Để trồng cây sầu riêng đạt năng suất cao, chất lượng vượt trội và giá trị kinh tế bền vững, đòi hỏi bà con phải nắm vững một quy trình kỹ thuật toàn diện, từ khâu chọn giống, chăm sóc đến phòng trừ sâu bệnh. Bài viết này sẽ cung cấp một giải pháp cây trồng sầu riêng năng suất cao từ A đến Z, giúp bà con tự tin bứt phá trên thị trường.
1. Giới thiệu chung về cây sầu riêng
Sầu riêng là một loại cây ăn quả nhiệt đới, nổi tiếng với hương vị đặc trưng và giá trị dinh dưỡng cao. Cây có nguồn gốc từ vùng Đông Nam Á, phù hợp với khí hậu nóng ẩm. Tại Việt Nam, sầu riêng được trồng phổ biến ở các tỉnh miền Tây, miền Đông Nam Bộ và Tây Nguyên, nổi bật với các vùng đất màu mỡ như Tiền Giang, Bến Tre, Đồng Nai, Đắk Lắk, và Lâm Đồng. Trồng sầu riêng thành công không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn góp phần vào sự phát triển nông nghiệp bền vững.
2. Đặc điểm và yêu cầu sinh thái của cây sầu riêng
Hiểu rõ đặc điểm của cây sầu riêng là bước đầu tiên để xây dựng một quy trình chăm sóc hiệu quả.
2.1 Đặc tính thực vật học
- Rễ: Cây sầu riêng có bộ rễ cọc phát triển mạnh, ăn sâu vào đất, cùng với nhiều rễ tơ phân bố rộng ở tầng đất mặt, giúp cây hấp thụ dinh dưỡng và nước.
- Thân: Thân cây cao, thẳng, có thể đạt tới 30-40m trong điều kiện tự nhiên, tuy nhiên trong vườn canh tác thường được hãm chiều cao để tiện chăm sóc và thu hoạch.
- Lá: Lá sầu riêng to, hình bầu dục, mặt trên xanh bóng, mặt dưới có màu vàng đồng.
- Hoa: Hoa mọc thành chùm trên cành, có màu trắng hoặc kem, thường nở vào ban đêm và có mùi nồng.
- Quả: Quả có hình dạng tròn hoặc bầu dục, vỏ xanh hoặc nâu với nhiều gai nhọn, bên trong có nhiều múi cơm mềm, ngọt và thơm.
2.2 Điều kiện phát triển
- Nhiệt độ: Cây sầu riêng phát triển tốt nhất ở nhiệt độ trung bình 24−30oC. Cây không chịu được nhiệt độ quá cao (>35oC) hoặc quá thấp (<10oC).
- Độ ẩm: Cây ưa ẩm, cần độ ẩm không khí cao (>80%). Lượng mưa lý tưởng từ 1500−2500mm/năm.
- Ánh sáng: Sầu riêng cần nhiều ánh sáng để quang hợp, nhưng giai đoạn cây con cần được che bóng để tránh bị cháy lá.
- Đất trồng: Cần loại đất tơi xốp, giàu chất hữu cơ, tầng canh tác dày và đặc biệt là thoát nước tốt. Đất sét, đất chua phèn hoặc đất ngập úng sẽ làm thối rễ, ảnh hưởng nghiêm trọng đến cây.
- Nhu cầu dinh dưỡng và nguồn nước: Cây sầu riêng cần được cung cấp đủ dinh dưỡng, đặc biệt là giai đoạn ra hoa, đậu quả. Nước là yếu tố then chốt, cần tưới đủ nhưng không thừa.
3. Các giống sầu riêng phổ biến và chất lượng cao
Việc lựa chọn giống cây chất lượng là yếu tố quyết định 50% sự thành công.
- Sầu riêng Ri6: Giống sầu riêng nổi tiếng nhất Việt Nam. Đặc điểm: cơm vàng đậm, hạt lép, vị ngọt béo, mùi thơm vừa phải.
- Sầu riêng Monthong (Thái): Cơm có màu vàng nhạt, hạt lép, vị ngọt dịu, ít béo hơn Ri6. Thích hợp để xuất khẩu.
- Sầu riêng Musang King (Malaysia): Nổi tiếng với hương vị đậm đà, vị ngọt béo đậm, xen lẫn vị đắng nhẹ.
- Các giống khác: Khổ qua xanh, Chuồng bò, Sáu Hữu, Black Thorn… đều là những giống sầu riêng chất lượng, được thị trường ưa chuộng.
Tiêu chuẩn chọn giống:
- Chọn cây giống: Cây khỏe mạnh, không sâu bệnh, cành ghép liền, lá xanh tốt.
- Nhân giống: Phương pháp nhân giống hiệu quả nhất là ghép cành từ cây mẹ khỏe mạnh, cho năng suất ổn định.
4. Kỹ thuật trồng sầu riêng đạt năng suất cao
4.1 Chuẩn bị vườn trồng
- Thiết kế vườn: Thiết kế hệ thống mương, liếp, và đê bao để quản lý nước hiệu quả. Lên liếp cao để tránh ngập úng.
- Làm đất: Dọn sạch cỏ dại, cày xới đất tơi xốp.
- Đào hố: Đào hố trồng có kích thước 60×60×60cm.
- Bón lót: Trộn phân hữu cơ đã hoai mục (phân chuồng, phân bò) với đất mặt, thêm một ít phân lân và vôi bột để xử lý mầm bệnh trong đất.
4.2 Thời vụ và mật độ trồng
- Thời vụ: Trồng vào đầu mùa mưa (tháng 5-7) để cây có đủ nước trong giai đoạn đầu.
- Mật độ: Khoảng cách trồng phù hợp là 8−10m giữa các hàng và 8−10m giữa các cây, mật độ từ 100-150 cây/ha. Khoảng cách này giúp cây có đủ không gian phát triển, tăng cường quang hợp và giảm sâu bệnh.
4.3 Kỹ thuật trồng
- Trồng cây con: Đặt bầu cây vào giữa hố, cắt bỏ túi bầu, lấp đất vừa tới cổ rễ, nén nhẹ.
- Che bóng và chắn gió: Giai đoạn đầu, cần trồng xen các loại cây che bóng như chuối, dừa hoặc sử dụng lưới che. Bờ rào cây xanh hoặc cây chắn gió cũng rất quan trọng.
>>> Xem thêm: 1ha trồng được bao nhiêu cây sầu riêng? để bà con nắm rõ cách bố trí mật độ hợp lý, tối ưu không gian trồng và tăng năng suất. Bài viết phân tích chi tiết từng khoảng cách trồng, ảnh hưởng của thổ nhưỡng và khí hậu đến hiệu quả canh tác thực tế, giúp người trồng đưa ra lựa chọn phù hợp nhất với điều kiện đất của mình.
5. Giải pháp chăm sóc sầu riêng
5.1 Tưới nước
- Nhu cầu nước: Giai đoạn cây con cần tưới đều đặn 2-3 ngày/lần. Giai đoạn cây trưởng thành, tưới 5-7 ngày/lần tùy vào độ ẩm đất.
- Điều tiết nước: Đây là kỹ thuật then chốt để xử lý ra hoa. Cần siết nước hoàn toàn cho cây khoảng 15-20 ngày để cây “stress”, sau đó tưới lại đột ngột để kích thích ra hoa.
5.2 Bón phân
- Nguyên tắc: Cần bón phân cân đối giữa hữu cơ và vô cơ.
- Đề xuất sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh Bảo Nguyên tại Phân Bón Kon Tum:
- Giai đoạn cây con: Bón phân hữu cơ hoai mục, phân bón lá có hàm lượng đạm cao để cây ra đọt và phát triển cành mạnh mẽ.
- Giai đoạn kiến thiết cơ bản (1-3 năm): Bón định kỳ phân hữu cơ và phân vô cơ NPK có tỷ lệ N, P, K cân đối, kết hợp với các sản phẩm chuyên dùng như Phân Bón Hữu Cơ Bảo Nguyên KT-02 để thúc đẩy cây phát triển cành, lá.
- Giai đoạn ra hoa – đậu quả: Cần bón Phân Bón Hữu Cơ Bảo Nguyên KT-03 với hàm lượng P và K cao, giúp cây phân hóa mầm hoa, tăng cường khả năng thụ phấn và nuôi trái.
5.3 Tỉa cành, tạo tán
- Mục đích: Giúp cây thông thoáng, tăng khả năng quang hợp, hạn chế sâu bệnh, dễ dàng chăm sóc và thu hoạch.
- Kỹ thuật: Tỉa bỏ các cành khô, cành sâu bệnh, cành mọc xiên, mọc lộn xộn. Giữ lại các cành khỏe mạnh, phân bố đều quanh thân.
5.4 Quản lý ra hoa và thụ phấn
- Xử lý ra hoa: Sử dụng các biện pháp kỹ thuật như siết nước, bón phân chuyên dụng và kích thích ra hoa bằng thuốc BVTV hợp lý.
- Thụ phấn bổ sung: Hoa sầu riêng nở về đêm, cần hỗ trợ thụ phấn bằng tay hoặc sử dụng quạt gió để tăng tỉ lệ đậu trái.
5.5 Tỉa hoa, tỉa quả
- Tỉa hoa: Tỉa bớt các chùm hoa quá dày, giữ lại các chùm hoa khỏe, mọc ở vị trí thích hợp.
- Tỉa quả: Khi trái non đã đậu, tiến hành tỉa bớt những trái méo mó, sâu bệnh. Chỉ giữ lại khoảng 1-2 trái/chùm và khoảng 50-80 trái/cây tùy vào sức khỏe của cây.
6. Phòng trừ sâu bệnh hại trên cây sầu riêng
Phòng trừ sâu bệnh là một trong những yếu tố quan trọng nhất để bảo vệ năng suất.
- Sâu hại thường gặp: Sâu đục quả, rệp sáp, rầy phấn, bọ trĩ, nhện đỏ…
- Bệnh hại phổ biến:
- Thối gốc chảy nhựa: Bệnh nguy hiểm nhất, do nấm Phytophthora palmivora gây ra.
- Vàng lá thối rễ: Do tuyến trùng và nấm gây ra, làm cây suy yếu, còi cọc.
- Các bệnh khác: Nấm hồng, thán thư, đốm rong, cháy lá chết ngọn.
- Biện pháp phòng trừ tổng hợp (IPM):
- Vệ sinh vườn: Thường xuyên dọn dẹp cỏ dại, lá rụng, tỉa cành thông thoáng.
- Sử dụng chế phẩm sinh học: Ưu tiên dùng các sản phẩm sinh học, thiên địch để giảm thiểu việc sử dụng thuốc hóa học.
- Thuốc BVTV: Chỉ sử dụng thuốc bảo vệ thực vật khi cần thiết, theo đúng liều lượng và hướng dẫn.
7. Thu hoạch và bảo quản
- Thời gian thu hoạch: Sầu riêng thường cho trái sau 4-5 năm trồng. Thời gian từ khi ra hoa đến khi thu hoạch khoảng 100-120 ngày.
- Dấu hiệu chín: Gai nở, múi sầu riêng tách ra, có mùi thơm đặc trưng, gõ vào quả nghe tiếng bộp bộp.
- Kỹ thuật thu hái: Dùng kéo cắt cuống, tránh làm tổn thương vỏ quả. Không nên để quả rụng tự nhiên.
- Bảo quản: Sầu riêng sau khi thu hoạch cần được bảo quản ở nơi thoáng mát, khô ráo. Có thể tách múi, đóng gói chân không và bảo quản lạnh để kéo dài thời gian sử dụng và xuất khẩu.
Trồng sầu riêng không chỉ là một công việc đơn giản mà còn là một quá trình đòi hỏi sự đầu tư về công sức, kiến thức và kỹ thuật. Việc áp dụng đúng và đủ các giải pháp từ khâu chọn giống, chăm sóc, bón phân đến phòng trừ sâu bệnh là giải pháp then chốt để sầu riêng đạt năng suất cao, chất lượng tốt, từ đó nâng cao giá trị thương phẩm và mang lại thu nhập bền vững cho bà con nông dân.
Hãy bắt đầu từ việc lựa chọn giống cây tốt nhất và áp dụng một cách khoa học các kỹ thuật chăm sóc, sử dụng đúng loại Phân Bón Hữu Cơ Bảo Nguyên KT-02 và Phân Bón Hữu Cơ Bảo Nguyên KT-03 tại Phân Bón Kon Tum để tối ưu hóa tiềm năng của cây. Chúc bà con thành công!
Mọi thông tin xin vui lòng liên hệ:
CÔNG TY CỔ PHẦN PHÂN BÓN KON TUM
Địa chỉ: Cụm CN-TTCN, xã Đăk Rơ Wa, tỉnh Quảng Ngãi
Hotline: (+84) 827894579
Email: phanbonkontum@gmail.com